Roman : "İpek Sabahlık"

Ela Gözlü Pars Celile ve Yeşil Mürekkep’in yazarı Osman Balcıgil’ in kaleminden dökülen, hayat kokan, sizleri 20.Yüzyıla götürüp orada dolaştıracak bir roman İpek Sabahlık.

Suat Derviş bir dönemin en iyi kadın yazarlarından biri. Belki adını dahi duymayanlarınız vardır aranızda. Osman Balcıgil bu eseriyle Suat Dervişle tanıştırıyor bizleri. Gerçekten şaşkınlıkla, gıptayla, hayretler içinde kalarak okudum kitabı arka yüzünde de yazdığı gibi. Biraz içeriğine değinmek isterim. Tabii ki kitabın tamamını okumadan anlaşılamaz Suat Derviş yazdıklarım özet niteliğindedir.

Suat Derviş Nazım Hikmet ile çok yakın arkadaşken araları bozulur. Sebebi Nazım’ın kendisinden habersiz yayınladığı “Hezeyan” isimli şiiridir. Aslında Suat Derviş ne kadar kızsa da bu şiirle Edebiyat yolculuğuna başlamıştır. Bir vesile olmuştur kendisine aralarında geçen tartışma. Halide Edip Adıvar’ ın mitingi bir araya getirmiştir onları yeniden. Arkadaşları Vala Nurettin( Kendisi Nazım Hikmet’ in de çok yakın arkadaşıdır), Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu ve Suat Derviş’ in kardeşi Hamiyet ile beraber giderler mitinge. Tabii Suat ve Hamiyet o dönemin en şık giyinen kadınlarından. Herkesi büyüleyen güzellikleri ile gidiyorlar gittikleri her yere.

Nazım o dönem körkütük aşıktır Suat’a . Onun için üst üste şiirler yayınlar. Sen de Herkes Gibisin bunlardan biri;

“ Büsbütün unuttum seni eminim

Maziye karıştı şimdi yeminim

Kalbimde senin için yok bile kinim

Bence sen de şimdi herkes gibisin…”

Suat derviş sadece bu dörtlüğü değil şiirin tamamını bilir ezbere; ancak görmezden gelmektedir Nazım’ ın aşkını.

Alemdar Gazetesi’ nde “Nasıl Çalışırlardı” hikayesi Nazım’ ın Suat ‘ a verdiği destek sayesinde yayınlanır ve başlar Suat Derviş yazarlığa. Sonrasında hep hatırlayacaktır bugünü , Nazım Hikmet’ in kendisine olan desteğine teşekkürler edecektir. Tabi ki yazarlık serüveni devam edecektir; çünkü Suat Derviş kalemi güçlü ve dile hakim, Türkçe’ nin yanı sıra  Fransızca, Almanca ‘ya da hakim ve bu alanda da yazılar yazarak diğer ülkelerde de tanınır hale gelir ilerleyen yıllarda.

Seyfi Beyle kesişir yolları yazmaya devam ederken Suat’ ın . Gönlünü kaptırır taze yazar Milli Güreşçi Seyfi Cenap Berksoy’ a.Evlenip Suat’ ın ailesinin konağına yerleşirler; fakat Suat Derviş’ in yazarlıktaki yoğun çalışmaları Seyfi Bey’ in Güreş sevdası evliliklerinin kısa sürmesine  sebep olur. Bu arada Nazım Hikmet de Kurtuluş Mücadelesi için Anadolu ‘ ya gitmiştir Suat’ tan habersiz. Sonrasında aldığı mektuptan öğrenir durumu.

Yazmaya devam ederken Selami İzzet ile tanışır. Vapur gezintilerine çıkarlar birlikte. Kendisi gibi yazardır Selami Bey de. Ancak evlidir bu süreçte eşinden ayrılacağını Suat Derviş’ e aşık olduğunu itiraf eder. Lozan ‘ a gazeteci yazar olarak çalıştığı gazete tarafından gönderilen Suat Derviş dönüşünde Selami Bey’ in aşkına cevap verir ve evlenirler. Kitapları yayınlanmaya devam eder tabii ki evlilik süresince de. Yazarlığa olan sevdası Selami Bey’ e olan bağlılığından üstündür. Birtakım anlaşmazlıklar bu evliliğe de elveda deme vaktinin geldiğini gösterir.

Cumhuriyet’ in ilanından sonra gerici zihniyetler birçok gazete ve derginin kapatılmasında rol oynar. Durumlardan çok bunalan Suat Derviş ablası Hamiyet ile birlikte Viyana seyahatine çıkar. Bu seyahat Almanya yolculuğu için bir girizgah olur Suat Derviş ve Hamiyet için. Annesinden emanet ipek sabahlığı da her daim bavulunun üstünde ütülü olarak yanındadır. Müzik eğitimi için gitmişlerdir aslında Almanya ‘ ya ancak Suat Derviş yazma sevdasından dolayı yarı yolda bırakır müzik eğitimini ve aynı zamanda Felsefe ve Edebiyat bölümüne başlar ailesini durumdan haberdar etmeksizin . Berlin’de bir yayınevi ile anlaşır bu süreçte. Suzet Doli olarak ünlenir Almanya’da . Ablası  Hamiyet ‘ in Vigo ile tanışıp evlenmesi ayrılmalarına sebep olsa da uzaktan uzağa mektuplaşmaları devam eder iki kardeşin. Berlin ‘ de yalnız kalan Suat Türkiye ‘ deki durumları da yakından izler. Babasının hastalığı üzerine annesi ve babasını Berlin’ e getirir. Tedavisine başlanır fakat İstanbul’ daki konakta çıkan yangın anne ve babasının İstanbul ‘ a dönmesini gerektirir. Yokluk başlar Derviş ailesi için .  Annesi ve babası Berlin’ e kardeşi Ruhi ile geri geldiklerinde babası İsmail Bey’ in durumunun daha da kötüye gitmiş olduğunu görür Suat . Ardından babasını kaybeder. Annesi ve kardeşi ile birlikte babalarını Berlin’ de bırakarak İstanbul’ a dönmek zorunda kalırlar ipek sabahlığı da yanında olmak üzere.

Suat paraya ihtiyacı olduğundan daha önce de birlikte çalıştıkları Serteller’ in kapısını çalar ve Berlin’ de yazmış olduğu dizi yazısını Türkçe olarak İstanbul’ da yazmaya başlar. Gazeteci Nizam Beyle bu süreçte karşılaşır ve üçüncü evliliğine imza atar Suat Derviş . Bu sefer mutluluğu bulduğunu düşünür. Birçok gazetede yazar. Ününe ün katar bu sayede. Eşi Nizam Bey’ in Suat Derviş’ e karşı davranışları , kendisini küçük düşürmesi bu evliliğin de sonunun geldiğinin habercisi olur Suat için .Annesi ve kardeşi de yanında olmak üzere yeni bir eve çıkar.Hayatına kaldığı yerden devam eder. SSCB ‘ ye bir proje için yollanan yazar döndüğünde, ülkesi SSCB ‘ de neler olduğunu Suat Derviş’ in yazı dizisinden öğrenir. Yazdıkları bazı insanları rahatsız edince gazete kapıları tek tek kapanmaya başlar yüzüne Suat Derviş’ in . Hakkı Tarık Bey’ in teklifiyle En Son Dakika Gazetesinde yazmaya başlayıncaya kadar sürer bu sıkıntısı. Orada yazmaya devam ederken yayınlanan romanları da yüzünü güldürür Suat Derviş’ in.  Reşat Fuat Baraner ile karşılaşmaları da o zamanlara rastlar. Arkadaşlık ederler. Bu arkadaşlıkları evlilikle taçlanır. Ancak bu sefer pek de dillendirmezler evliliklerini Reşat Bey’ in isteği üzerine . Reşat Fuat Baraner’ in olağanüstü bir şekilde askere alınıp kaçak olarak eve  gelmesi Suat Derviş’ in en bilinen eseri Fosforlu Cevriye için de esin kaynağı olmuştur. Reşat Fuat Baraner’ in yakalanması ve ceza alması üzerine Suat Derviş kendi yoluna gitmek zoruda kalır. Paris’ e çevirir rotasını Türkiye’ deki karışıklıklardan da bunalarak.  Suat Derviş bir sürü çeviriye imza atar bu süreçte, kendi yazdığı eserler de Fransızca olarak yayınlanır . Fransa’ da da Suat Derwish ismiyle ünlenir yazar. İstanbul’ a döndüğünde Reşat Fuat Baraner’ le kavuşurlar tekrardan. Ancak uzun sürmez mutlulukları çok sevdiği eşini toprağa verir Suat Derviş. Ardından sevdikleri teker teker hayata veda eder. Son olarak da Suat Derviş üzerinde ipek sabahlığı örtülü olmak üzere hayata gözlerini kapar.

Hayatını dolu dolu yaşayan, günümüze çok önemli eserler bırakan Suat Derviş ‘ in kaleminden çıkan romanlar ve hikayeler yayınlanmış durumda. Belki onlara da bir göz atmak istersiniz diye hatırlatmak istedim. Suat Derviş’ e saygı ve rahmetle…

Keyifli okumalar.

                           Tuğba Soyutürk